متهم جدید پرونده دنیاگیری کرونا؛ اکنون سگ‌راکون‌های بازار ووهان چین مظنون اصلی هستند

فوریه‌ی ۲۰۲۲، دانشمندان چینی گزارشی درباره‌ی مطالعه‌ی خود روی نمونه‌های مشابه جمع‌آوری‌شده از بازار هوانان منتشر کردند که براساس آن، نمونه‌های آزمایش‌شده حاوی ویروس کرونا بوده‌اند؛ اما انسان‌های آلوده و نه حیواناتی که در آن‌جا خریدوفروش می‌شدند، منشأ پخش ویروس بودند.

این گروه از محققان چینی که برخی از افراد وابسته به مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌‌های چین نیز در میان آن‌ها حضور داشتند، در برهه‌ای از زمان داده‌های خام مربوط به سواب‌های اطراف بازار را برای GISAID ارسال کردند. GISAID مخزنی بین‌المللی از توالی ژنتیکی ویروس‌ها است. نیویورک‌تایمز در گزارش خود به این نکته اشاره می‌کند که تلاش‌های آن‌ها در روز پنجشنبه برای تماس تلفنی با این گروه از دانشمندان چینی بی‌نتیجه بوده است.

در ۴ مارس ۲۰۲۲، فلورانس دبار، زیست‌شناس تکاملی از مرکز تحقیقات علمی فرانسه‌، متوجه توالی بیش‌ازحد این داده‌ها شد. پس از این اتفاق، دبار ابتدا با این تصور که داده‌های مذکور جدید هستند، آن‌ها را کنار گذاشت؛ اما یک هفته بعد و پس از ورود مجدد به سیستم، متوجه شد که آن‌ها فقط مجموعه‌ای از داده‌های خام را دراختیار دارند.

از فوریه‌ی ۲۰۲۲ و پس از اینکه دانشمندان چینی در گزارش خود وجود چنین ویروسی را تأیید کردند، کارشناسان ویروس‌شناسی منتظر آن توالی داده‌های خام از بازار هوانان بودند. دکتر دبار می‌گوید که قبلاً‌ به دانشمندان دیگر درباره‌ی این مسئله هشدار داده بود که احتمالاً منشأ ویروس جدید، بازار هوانان در ووهان چین است.

هفته‌ی گذشته، تیمی بین‌المللی استخراج داده‌های ژنتیکی جدید را آغاز کردند. مایکل وروبی، زیست‌شناس تکاملی دانشگاه آریزونا و کریستین اندرسن، ویروس‌شناس مؤسسه‌ی تحقیقاتی اسکریپس کالیفرنیا و ادوارد هلمز، زیست‌شناس دانشگاه سیدنی، ازجمله اعضای تشکیل‌دهنده‌ی این تیم هستند.

یکی از نمونه‌های بررسی‌شده در این مطالعه، بیشتر از سایر نمونه‌ها توجه دانشمندان را به‌ خود جلب کرد. در سال ۲۰۱۴، دکتر هلمز این نمونه را از یکی از غرفه‌های خاص بازار هوانان گرفته بود. هولمز دریافت که در این غرفه قفس‌های حاوی سگ‌راکون‌ها درست بالای قفس‌ پرندگان نگه‌داری می‌شدند؛ یعنی در محیطی بسیار مناسب برای انتقال ویروس‌های جدید.

تیم تحقیقاتی پس از بررسی نمونه‌های گرفته‌شده از یک گاری در اوایل سال ۲۰۲۰ متوجه شد که این نمونه‌ها حاوی مواد ژنتیکی ویروس و یک سگ‌راکون هستند. استفان گلدشتاین، ویروس‌شناس دانشگاه یوتا، روی آنالیز جدید کار می‌کرد. وی درباره‌ی این موضوع می‌گوید: «نسبتاً سریع توانستیم بفهمیم که حداقل در یکی از نمونه‌‌ها مقادیر زیادی اسید نوکلئیک سگ‌راکون به‌همراه اسید نوکلئیک ویروس وجود دارد.» اسیدهای نوکلئیک بلوک‌های شیمیایی سازنده‌ی اطلاعات ژنتیکی هستند.

دانشمندان حاضر در بررسی اخیر می‌گویند که پس از دستیابی اتفاقی تیم بین‌المللی به داده‌های جدید، آن‌ها با محققان چینی که این فایل‌ها را بارگذاری کرده بود، تماس گرفتند. این تماس برای ارائه‌ی پیشنهاد همکاری و به‌منظور رعایت قوانین مخزن آنلاین انجام شد؛ اما بلافاصله پس‌از‌آن، توالی‌های مذکور از پایگاه اطلاعاتی GISAID ناپدید شدند. هنوز مشخص نیست که چرا این توالی‌ها حذف شدند یا دلیل حذف آن‌ها چه بوده است.

دکتر دبار با تأکید روی این نکته‌ی مهم که داده‌های بیشتری از این بازار وجود دارند که بسیاری از آن‌ها هرگز عمومی نشده‌اند، می‌گوید که تیم تحقیقاتی به‌دنبال این داده‌ها بوده است.

موضوع مهم دیگری که دانشمندان درباره‌ی تجزیه‌تحلیل اخیر به آن اشاره می‌کنند، این است که برخی از نمونه‌های موجود حاوی مواد ژنتیکی حیوانات دیگر و انسان‌ها نیز بوده‌اند. آنجلا راسموسن، ویروس‌شناس سازمان واکسن و بیماری‌های عفونی دانشگاه ساسکاچوان کانادا، در توضیح این موضوع می‌گوید که باتوجه‌به حضور مردم در بازار هوانان و حتی وجود موارد ابتلای انسانی به کووید در این بازار، باید انتظار داشت که مواد ژنتیکی انسانی نیز در داده‌ها وجود داشته باشند.

دکتر گلدشتاین معتقد است با‌توجه‌به اینکه هیچ حیوان آلوده‌ای تاکنون کشف نشده است، نمی‌توان به‌طور‌قطع ثابت کرد که در غرفه‌ی مذکور حیوانات آلوده نگه‌داری می‌شدند. به‌گفته‌ی وی، پایداری مواد ژنتیکی این ویروس به‌قدری زیاد است که مشخص نیست این مواد دقیقاً چه زمانی در بازار رسوب کرده‌اند.