همه‌چیز درباره‌ی بازاریاب شدن؛ شغلی که باید از نو شناخت

مسیرهای شغلی در بازاریابی

حتی در زمان بروز بحران و نوسان‌های شدید در شاخص‌های اقتصادی، همچنان تقاضا برای جذب متخصصان بازاریابی بالا خواهد بود. شرکت‌ها نیازی مبرم و مستمر به متخصصان بازاریابی دارند؛ افرادی که توانایی توسعه‌ی فروش و اجرای استراتژی‌های تبلیغاتی را داشته باشند و بتوانند مسائل پیچیده را حل کنند. ضمن آنکه انتظار می‌رود کارشناسان بازاریابی قادر به تولید ایده و ترویج خدمات و محصولات باشند. بخش زیادی از متخصصان شاغل در حوزه‌ی بازاریابی ازطریق تحصیل در مقاطع و گرایش‌های بازاریابی جذب بازار شده‌اند، اما تحصیل در رشته‌ی بازاریابی تنها راه ورود به بازار پررونق آن نیست؛ به‌طور مثال، بسیاری از شرکت‌ها به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته و برخی مراکز داخلی، ضمن جذب کارآموز، اقدام به آموزش عملی مباحث بازاریابی به علاقمندان می‌کنند. این راهکار درکنار آموزش بازاریابی به تازه‌فارغ‌التحصیلان، تجربه‌ی لازم را برای نیروی کار آینده فراهم می‌کنند.

گستردگی علوم بازاریابی موجب می‌شود که فرصت‌های شغلی متنوعی در این رشته عرضه شود. به‌عنوان مثال، علاقمندان می‌توانند در حرفه‌هایی مثل روابط عمومی، تحقیقات بازار، بازاریابی دیجیتال، تبلیغات، مدیریت فروش، مدیریت برند و تولید محتوا صاحب شغل شوند.

مدیر روابط عمومی

روابط عمومی مسئول مدیریت ارتباطات با رسانه‌ها، مصرف‌کنندگان و مردم است. روی‌هم‌رفته، فعالان روابط عمومی به‌عنوان سخنگو و رابط عمل می‌کنند، وظیفه‌ی ترویج و انعکاس رویدادها یا تحولات قابل‌توجه را دارند و به‌طور‌کلی اقدامات‌شان در جهت انعکاس تصویری مثبت از سازمان در افکار عمومی است.

الزامات آموزشی

مدرک کارشناسی تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات و روابط عمومی

تحلیل‌گر و محقق بازار

تحلیل‌گران بازار، مسئول گردآوری اطلاعات درمورد بازار هدف یک برند یا محصول و ایجاد ابزارهای لازم برای تحلیل رفتار خریداران و پیش‌بینی فروش هستند. صاحبان این حرفه‌ به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم در انجام تحقیقات پیرامون ترجیحات و رفتار مصرف‌کننده، پیمایش‌های تحقیقات بازار یا اجرای گروه‌های کانون و تفسیر اطلاعات برای تیم‌های بازاریابی و سایر واحدها دخیل هستند.

الزامات آموزشی

مدرک کارشناسی تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات، MBA.

مدیر تبلیغات

افراد توانمند در برنامه‌ریزی و ارتباطات می‌توانند در حرفه‌ی مدیر تبلیغات به موفقیت برسند. مدیران تبلیغات مسئول برقراری ارتباط با مشتری، تدوین استراتژی‌های تبلیغاتی و زمان‌بندی آن، تهیه بودجه‌‌ی تبلیغاتی، و برنامه‌ریزی رسانه هستند. آن‌ها اغلب به نمایشگاه‌ها و کنوانسیون‌های تجاری مراجعه کرده و از نزدیک با مشتریان هدف مذاکره می‌کنند.

الزامات آموزشی

مدرک کارشناسی تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات، MBA.

مدیر برند

مدیران برند مسئول ایجاد و حفظ شهرت و یکپارچگی برند و شناسایی فرصت‌های جدید بازاریابی هستند. آن‌ها داده‌های ارائه‌شده توسط تحلیل‌گران بازار را تجزیه و تحلیل می‌کنند و از این اطلاعات برای هدایت تیم خود و تقویت برند سازمان استفاده می‌کنند. 

الزامات آموزشی

مدرک کارشناسی با گرایش تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات، MBA.

کارشناسی برنامه‌ریزی نشست‌ها، همایش‌ها و رویدادها

افراد توانمند در مهارت‌های ارتباطی و امور برنامه‌ریزی و سازماندهی، می‌توانند حرفه‌ی خود را در زمینه‌ی برنامه‌ریزی همایش‌ها و رویدادها دنبال کنند. این شغل شامل برنامه‌ریزی و اداره‌ی کنفرانس‌ها، کنوانسیون‌ها و رویدادهای خاص است. شرکت‌ها از کمک برنامه‌ریزان رویداد ر هماهنگی و برگزاری نمایشگاه‌های تجاری و سایر رویدادها، سازماندهی جلسات و شناسایی فرصت‌های ترویج برند سازمان و نمایش و فروش توانمندی‌ها و محصولات آن استفاده می‌کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند در امور مرتبط‌با مذاکره‌ی قراردادها و بررسی صورت‌های مالی رویدادها مشارکت داشته باشند.

الزامات آموزشی

مدرک کارشناسی با گرایش تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات، MBA

مدیر ارشد بازاریابی

علاقه‌مندان به مدیریت یا موقعیت‌های اجرایی می‌توانند به‌عنوان مدیر ارشد بازاریابی (CMO) شرکت‌ها مشغول به‌کار شوند. این مدیران مسئول هماهنگی فعالیت‌های بازاریابی، رسانه‌ای، راهکارهای خلاقانه، تبلیغات و اقدامات روابط عمومی، و طراحی و اجرای برنامه‌های بازاریابی در جهت هدایت سازمان به‌سمت اهداف فروش خود هستند. آن‌ها رویکردی خلاق و تحلیلی نسبت‌به مسائل دارند و باید مهارت‌های رهبری بالایی داشته باشند تا بتوانند وظایف و پروژه‌ها را به بخش‌های درست و مرتبط محول کنند.

الزامات آموزشی

کارشناسی ارشد با گرایش بازرگانی و بازاریابی، MBA یا معادل آن.

مدیر توسعه بازار

مدیران توسعه بازار نقشی اساسی در ایجاد تحولات آینده‌ی کسب‌‏وکار شرکت‌ها دارند و مسئول برنامه‏‌ریزی و‏ پیاده‌‏سازی استراتژی توسعه‌ی سهم بازار و جذب مشتریان جدید، برقراری ارتباط با مدیران شرکت‌های تأمین‏‌کننده‌ی‏ خدمات مورد نیاز در زنجیره‌ی ارزش، شناخت فضای رشد جدید به‌کمک تحلیل بازار و شناسایی جذابیت‌ها، نیازها و فرصت‌های بازار برای تجاری‌سازی کردن و ایجاد ارزش‌های جدید برای مشتریان هستند.

الزامات آموزشی

مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد با گرایش تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات، MBA یا معادل آن.

کارشناس ترویج و پیشبرد فروش

این قبیل کارشناسان وظیفه‌ی برنامه‌ریزی رویدادها، مدیریت ویترین‌های فروشگاهی و نظارت بر تبلیغات را بر عهده دارند. این افراد مسئول هماهنگی رویدادها و فعالیت‌های درآمدزا هستند. کارشناسان و مدیران ترویج ممکن است مسئول توسعه و اجرای انواع مختلف تبلیغات و کمپین‌های بازاریابی، مسابقات و قرعه‌کشی‌ها و عهده‌دار سازماندهی رویدادهای خاص باشند.

الزامات آموزشی

مدرک کارشناسی با گرایش بازرگانی، تبلیغات، بازاریابی یا ارتباطات.

کارشناس بازاریابی ورزشی

متخصصان بازاریابی ورزشی به زمینه‌ی اقتصاد، استراتژی‌های بازاریابی ورزشی و تبلیغات رسانه‌ای تسلط نسبی دارند. در دنیای پرشتاب و درآمدساز ورزش حرفه‌ای، این افراد مسئولیت شناسایی و توسعه‌ی فرصت‌های اسپانسری را داشته و همچنین می‌توانند برای پیشبرد اهداف بازاریابی خود با لیگ‌ها، تیم‌ها و بازیکنان و نمایندگان آن‌ها همکاری کنند.

الزامات آموزشی

مدرک لیسانس با گرایش تبلیغات، بازاریابی، یا ارتباطات، یا MBA با گرایش بازاریابی ورزشی و مدیریت.

کارشناس بازاریابی دیجیتال

بازاریابی دیجیتال با آنلاین‌شدن فرایندهای سازمانی و تمرکز بیشتر شرکت‌ها بر تبلیغات آنلاین و فروش الکترونیک رونقی روزافزون یافته است. متخصصان بازاریابی دیجیتال، در زمینه‌های مختلف ازجمله SEO، تبلیغات کلیکی (PPC)، مدیریت محتوا و طراحی وب سررشته دارند.

الزامات آموزشی

مدرک لیسانس با گرایش تبلیغات دیجیتال، بازاریابی، ارتباطات، فناوری اطلاعات یا زمینه های مشابه. MBA اختیاری است.

میانگین حقوق دستمزد سالانه برخی از مشاغل بازاریابی در آمریکا 

متخصص ارشد بازاریابی بین‌المللی	محقق ارشد بازاریابی	مدیر بازاریابی	متخصص روابط عمومی
۲۸۲.۱۰۰ دلار	۱۹۳.۱۰۰ دلار	۱۲۷.۱۳۰ دلار	۵۵.۶۸۰ دلار

مولفه‌های موفقیت در شغل بازاریابی

مهارت‌های اساسی

توانمندی در مهارت‌های بین‌فردی و ارتباطی، پیش‌نیاز موفقیت در مذاکره و بستن قرارداد با مشتری است. به‌علاوه، مهارت‌های پژوهشی و تحلیلی قوی این امکان را به بازاریابان می‌دهد تا داده‌های تحقیقات بازار را سازماندهی کنند و یافته‌های خود را درراستای تقویت عملیات بازاریابی و ارتقاء سودآوری به‌کار گیرند. همچنین مهارت‌های سازمانی، توانمندی در مدیریت زمان و قدرت اقناع مشتری، و نیز قوه‌ی بالای خلاقیت و تخیل از دیگر مهارت‌های اساسی برای موفقیت در عرصه‌ی بازاریابی به‌شمار می‌رود. در ادامه، ۱۰ مورد از مهارت‌های اساسی برای موفقیت در شغل بازاریابی مرور می‌شود:

مهارت‌های ارتباطی بسیار قوی

ارتباطات موفق در بازاریابی به‌معنای توانایی انتقال شفاف و مناسب پیام به مخاطب هدف است. این ارتباطات هرگونه ارتباط نوشتاری، آنلاین یا شفاهی را دربرمی‌گیرد. تسلط بر ارتباطات فنی و بصری همچنین به بازاریابان کمک می‌کند تا درک بهتری از تمام مراحل بازاریابی و روندهای آن داشته باشند. تقویت مهارت‌های سخنوری و ارائه نیز از جمله الزامات موفقیت در حرفه‌ی بازاریابی به‌شمار می‌رود.

 قدرت تجزیه و تحلیل 

یک بازاریاب موفق بر ابزارهای تحلیلی مانند گوگل آنالیز، ابزار مدیریت تگ گوگل، Hubspot، Pardot، Marketo، Optimizely و ابزارهای این‌چنینی تسلط کافی دارد.

امروزه بازاریاب‌ها تصمیمات خود را براساس داده‌ها و شاخص‌های مرتبط با اهداف کمپین‌های تبلیغاتی و شاخص‌های ارزیابی عملکرد اتخاذ می‌کنند. درکنار مهارت تحلیل، نرم افزارهای اتوماسیون بازاریابی و دیگر ابزارهای تجزیه و تحلیل نیز فرایند ارزیابی و سنجش اثربخشی و میزان موفقیت کمپین‌های تبلیغاتی را تسهیل می‌کنند. 

درک قوی از بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing)

بازاریابی درون‌گرا، رویکردی همسو با روش‌های تصمیم‌گیری خریداران مدرن است. تمرکز در این سبک از بازاریابی بر تولید محتوا و سرگرم‌ساختن مخاطبان بالقوه با اطلاعاتی است که خود تمایل به آگاهی از آن‌ها دارد. در این روش از بازاریابی به مخاطب اجازه می‌دهید محتوای آنلاین شما را بیابد و پس از ارزیابی آن، درصورتی تمایل، با شما وارد تعامل شود.

به‌این‌ترتیب، مشتریان اختیار کنترل فرایند خرید خود را در دست دارند و قدرت مارکتینگ شرکت وابسته‌به غنای محتوای تولیدی آن است.

از سوی دیگر، بازاریابی برونگرا سبکی مخرب و منسوخ است. این روش بازاریابی شامل ارسال پیام‌هایی است که به مشتری تحمیل می‌کنید و منتظر می‌مانید تا واکنش‌های او را ببینید.  

 توانایی درک نیازهای خریداران و شناسایی روندهای فروش 

سوق دادن به‌سمت اقدام یکی از وظایف بازاریابی است. باوجوداین، شیوه‌ی عمل بازاریابان مصرفی (B2C) متفاوت از عملکرد بازاریابان صنعتی (B2B) است و هر یک روش خود را در برانگیختن مشتری و ترغیب او به تصمیم‌گیری دارند. علاوه‌بر‌این، هر یک از بخش‌های خاص مشتریان و بازار‌ها، خواسته‌ها و نیازهای متفاوتی از یکدیگر دارند و شناخت این نیازها و تمایز میان آن‌ها، ازجمله مهارت‌های اساسی بازاریابان موفق است.

مهارت استفاده از ابزارهای صفحه گسترده

بازاریابان متبحر برای مدل‌سازی، برنامه‌ریزی و مطالعه‌ی روندها، از ابزارهای صفحه گسترده نظیر اکسل یا گوگل‌داکز  استفاده می‌کنند. صفحه‌های گسترده، کاربردهای دیگری نیز دارند؛ از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ردیابی و گزارش‌گیری هفتگی عملکرد بازاریابی ازطریق رسانه‌های اجتماعی  
• ردیابی میزان بازدیدهای مطالب وبلاگی
• ممیزی CTA
• برنامه‌ریزی کلیدی SEO
• شناخت زمان بازدید از سایت
• بررسی و بازنگری شاخص‌های ارزیابی کمپین‌های تبلیغاتی

قدرت داستان‌گویی. مهارت نوشتاری

این محصول نیست که در قلب و ذهن مخاطب جای می‌گیرد، بلکه داستان‌گویی قدرت آن را دارد که به درون مخاطب و قلمروی تودرتوی ذهن او رسوخ کند. نتایج تحقیقات اخیر نشان می‌دهد تبلیغات داستان‌گونه، ۴ برابر بیشتر از شکل مرسوم تبلیغات بر قصد مصرف‌کننده برای خرید یک محصول تاثیر دارند. به‌این ترتیب، شرکت‌ها و بازاریاب‌هایی با داستان‌های برتر، پیروز خواهند بود.

بازاریابی در شغل خود موفق خواهد بود که قدرت بالایی در قصه‌گویی داشته باشد. یک بازاریاب توانمند باید قادر به تولید و انتشار محتوا و نیز مشارکت در روند تدوین استراتژی محتوا باشد. محتوا، سوخت بازاریابی درونگرا است.

بازاریابی محتوا، یکی از اجزای ضروری موفقیت و دیده‌شدن درمیان هیاهو و شلوغی بازار است. ما باید بدانیم که چگونه با قدرت نویسندگی و قصه‌پردازی، مخاطبان را بارها جذب برند خود کنیم. مهارت داستان‌پردازی و شیوایی قلم، اولین گام در تولید محتوای باکیفیت است.

مهارت استفاده از  ابزارها، پلتفرم‌ها و کانال‌های نوین دیجیتالی 

اگر هم‌چنان به گوشی قدیمی تاشوی خود وفادارید، بازاریابی شغل مناسبی برایتان نخواهد بود؛ چراکه یکی دیگر از مهارت‌های موردنیاز بازاریابان امروز، درک چگونگی استفاده از کانال‌های نوین ارتباطی و رسانه‌های اجتماعی جدید و همچنین مهارت استفاده از ابزارها، برنامه‌ها و وب‌سایت‌هایی مانند Medium یا Linkedin است.

مهارت در تبلیغات دیجیتال و ابزارهای آن

تبلیغات دیجیتال شامل مهارت استفاده از امکانات Google Adwords و توانایی بازاریابی مجدد (Remarketing) است. در این روش نوین که یکی از کارآمدترین شیوه‌های افزایش نرخ تبدیل مشتری در علم بازاریابی است، سعی داریم مخاطبی را که قبلا به‌هرنحوی توجهش به محصول یا خدمات ما جلب شده است، دوباره شناسایی و مجددا محصول و خدمات خود را به وی معرفی کنیم.

بازاریابی مجدد به‌شرط استفاده‌ی درست، یکی از ابزارهای قدرتمندو کاربردی در جعبه ابزار بازاریابی است که با بهره‌گیری از شیوه‌های جدید می‌کوشد تا تبلیغات هوشمند و غیرتهاجمی مرتبط‌با عادت‌های خرید و مصرف مشتریان را در معرض دید او قرار دهد.

تفکر انتقادی و مهارت حل مسئله

بازاریابی، علمی فراتر از رساندن یک پیام به مخاطب است. به همین دلیل است که بازاریابی موفق مستلزم درک چرایی و چگونگی امور و نگاه منتقدانه به مسائل است. تفکر انتقادی، توانایی ایجاد یک فاصله‌ی عقلانی و به‌دور از تعصب بین خودتان و ایده‌ها و نظرات خودتان و دیگران است. به‌این‌ترتیب، به‌کمک این مهارت می‌توان با دقت و سنجیدگی بیشتری به حقیقت، اعتبار و عقلانیت موضوعات پی‌ برد.

از دیگر‌سو، زمانی‌که وضعیت فعلی خود را می‌شناسید و نیز می‌دانید که وضعیت مطلوب و هدف شما چیست؛ اما مسیر درست رسیدن از وضعیت فعلی به وضعیت مطلوب را نمی‌دانید، آن‌گاه با یک مسئله مواجه هستید. مهارت حل مسئله، پاسخی پویا در جست‌وجو و تشخیص مسائل، مشکلات، فرصت‌ها و راهکارها است و از تحلیل اطلاعات و مقایسه‌ی راهکارهای مختلف به انتخاب بهترین شیوه برای مواجهه با یک مسئله کمک می‌کند. از ‌این‌رو، توانایی حل مسئله، ازجمله مهارت‌های مهم بازاریابی و مولفه‌ای مهم در موفقیت در این حرفه است.

 تعهد به یادگیری مداوم و پیشرفت عمودی و افقی

یادگیری مستمر یکی از الزامات موفقیت در دنیای امروز بازاریابی است. یادگیری عمیق مهارت‌های مرتبط‌با بازاریابی دیجیتالی مانند بازاریابی درونگرا، تولید سرنخ‌های فروش، استراتژی محتوا، SEO، تبلیغات و تفکر تحلیلی ازجمله مواردی است که به پیشرفت شما در شغل بازاریابی کمک شایان می‌کند. بازاریابان همچنین باید مهارت‌های مرتبطی مثل نوشتن، طراحی نقشه‌ی تجربه‌ی مشتری و تدوین استراتژی‌های فروش را در خود تقویت و به‌روزرسانی کنند.

پیشرفت افقی، حاصل گسترش ایده‌ها و نوآوری‌های موجود است اما منظور از پیشرفت عمودی، خلق پدیده‌ای جدید است که قبلا وجود نداشته است. به‌بیان‌دیگر، پیشرفت افقی را می‌توان از ۱ به n رسیدن و پیشرفت عمودی را از صفر به یک رسیدن تعریف کرد.

تسلط بر ابزار و فناوری‌های خاص

مهارت استفاده از ابزارهای دیجیتال در اموری چون پیگیری پروژه‌ها، مدیریت جریان کار و ساده‌سازی فرآیندهای فروش و بازاریابی، وجه تمایز متخصصان کارکشته‌ی بازاریابی با دیگر افراد شاغل در این صنعت است. ابزارهای مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) ازجمله پرکاربردترین فناوری‌های این حوزه هستند که به‌منظور مدیریت خودکار سرنخ‌های فروش و خودکارسازی ارتباطات بازاریابی استفاده می‌شوند. تسلط به این ابزارها و هوش بالای فناوری، امکان اشتغال در جایگاه‌های شغلی رده‌بالا و پردرآمد را هموار می‌کند. در ادامه، برخی از محبوب‌ترین برنامه‌های مورد استفاده در صنعت امروز بازاریابی فهرست شده‌اند؛ تسلط بر آن‌ها و روزآمد کردن مستمر دانش خود نسبت‌به این فناوری‌ها، آینده‌ی شغلی روشنی برایتان رقم خواهد زد: