به گزارش سرویس تازه های دنیای فناوری مجله تک تایمز ،
محمد هلاکوئی، متخصص بلاکچین و ارزهای رمزنگاریشده و مدرس دورهی بازارهای مالی و ارز دیجیتال و فعال در حوزهی رسانه میگوید:
خاطرم است در سال ۱۳۹۰ با یکی از رسانهها در «همایش بازاریابی اثربخش اینترنتی» که در شهر اصفهان برگزار شد، مصاحبهای کردم. در آن مصاحبه گفتم آینده ازآنِ کسانی است که متخصص حوزهی اپلیکیشنهای موبایل هستند و شاهد این بودیم که بعد از سال ۱۳۹۰ چه اپلیکیشنهای بزرگی در ایران و جهان تولید و اجرایی شد. همچنین، دیدیم چه تأثیرهای در بخش اقتصادی و معیشتی در سطح اجتماع و جهان با خود بههمراه داشت و تعداد زیادی شغل در حوزههای مختلف ایجاد کرد و موجب تحولات بزرگی در کسبوکارها شد. در سال ۱۳۹۸، در جای دیگر نیز گفتم آینده ازآنِ کسانی خواهد بود که متخصص حوزهی بلاکچین و قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز باشند.
قراردادهای هوشمند در حوزهی بلاکچین
دربارهی قراردادهای هوشمند تعریفهای زیادی در سایتهای مختلف میبینیم. قرارداد هوشمند توافقنامهای الکترونیکی است که روی بستر بلاکچین اجرایی میشود و به افراد این امکان را میدهد مشکلات متداول درزمینهی نبود اعتماد را بهحداقل برسانند. در این مقاله، آکادمی هلاکوئی قصد دارد شما را با قراردادهای هوشمند بیشتر آشنا کنند. مخاطبان ما در این مقاله به چند بخش تقسیم میشوند: دستهی اول، افرادی هستند که با قراردادهای هوشمند و بلاکچین اصلا آشنا نیستند؛ دستهی دوم، افرادی هستند که از این مدل قراردادها آشنایی دارند و قصد داریم اطلاعات بیشتری برای روشنشدن مسیر به آنها بدهیم؛ دستهی سوم، افرادی هستند که آشنایی دارند و با خواندن این مطلب از فعالیتهای غیرقانونی و کلاهبرداری آن آگاهتر میشوند؛ دستهی چهارم، افرادی هستند که از این مدل قراردادها کاملا آشنایی دارند و مجدد علاقهمند میشوند در این مسیر قدم بگذارند.
قراردادهای هوشمند (Smart contracts) چیست؟
همانطورکه اشاره کردیم، قرارداد هوشمند قراردادی است که در بستر بلاکچین بین دو یا چند نفر انجام میشود. اگر بخواهیم به زبان سادهتر آن را بیان کنیم، ابتدا با ذکر مثالی به تفاوت میان قراردادهای معمولی و قراردادهای هوشمند اشاره میکنیم. در قراردادهای معمولی من و شما بین خودمان قراردادی مینویسیم و این قرارداد با وجود واسطهای مثل بانک یا دولت یا شخص سومی اجرایی میشود.
در قراردادهای هوشمند، قرارداد میان دو یا چند نفر تنها ازطریق کدهایی میتواند اجرایی شود که برنامهنویس بلاکچین روی بستر بلاکچین ایجاد میکند و روند اجرایی آن کاملا تضمینی و توقفناپذیر خواهد بود و یکی از بهترین قراردادهایی است که بهصورت هوشمند و در بستر بلاکچین قرار میگیرد.
ابتدا برنامهنویس کدهای برنامهنویسی خود را براساس سفارش موضوع در بستر بلاکچین قرار میدهد و براساس اتفاقات و شرایط و دستورهای خاصی اعمال میکند. یادمان باشد قراردادهای هوشمند قرار است انقلاب بزرگی در دنیا ایجاد کند و یکی از خاصیتهای آن این است که ما را از اعتماد به دیگران بینیاز کند.
مزیتهای قراردادهای هوشمند
- متوقف نمیشوند
- هیچکس نمیتواند از اجرای آن جلوگیری کند
- شفاف است
- برنامهنویس آن هم نمیتواند کد قرارداد هوشمند را تغییر دهد (بستگی به شرایط سناریو دارد)
با توضیحات دادهشده، این چهار مزیت از بخشهای مهم قراردادهای هوشمند محسوب میشود و موجب شده آن را از دیگر قراردادهای معمولی و سنتی متمایز و مطمئن کند و همانطورکه گفتیم، قرار است دنیا را متحول کند. پس قراردادهای هوشمند درواقع پروتکلهایی هستند که بر بستر شبکهی بلاکچین ایجاد میشوند و شرایط و قوانینی دارند که بهصورت خودکار اجرا میشوند و تغییرناپذیر هستند. کسی که بخواهد قراردادهای هوشمند را اجرا کند، ابتدا باید موضوع قرارداد را مشخص کند و سپس شرایط قرارداد را مشخص و ایجاد کند و درنهایت باتوجهبه اوراکل، پلتفرمی برای خودش اجرا میکند.
اوراکل چیست؟
اوراکل منبع دادهای در بستر بلاکچین است که در میان قراردادهای هوشمند و دیگر منابع خارجی استفاده میشود. درادامه با مثال هواشناسی بیشتر با آن آشنا میشویم. بهطورتخصصیتر، میتوان گفت اوراکل عاملی است که نهتنها با منابع دادهی خارجی ارتباط برقرار میکند؛ بلکه صحت دادههای فراهمشده را تأیید و بررسی میکند. بنابراین، آنها مسئول فراهمکردن اطلاعات مهم و مطمئن برای قراردادهای هوشمند هستند و این قراردادها هم بهنوبهی خود وظایف معینی انجام میدهند. پس مفهوم اوراکل در فضای بلاکچین کمی با فناوریهای دیگر متفاوت است.
پلتفرم در قراردادهای هوشمند چیست؟
پلتفرمهای قرارداد هوشمند متعددی با هدف پیادهسازی این فناوری بهوجود آمدهاند. بیتکوین و انواع دیگر ارز دیجیتال نشان دادند سیستمهای پرداخت نقطهبهنقطه را میتوان در شبکههای غیرمتمرکز پیادهسازی کرد و نوبت به کاربرد دیگری از بلاکچین بهنام قرارداد هوشمند رسید؛ قراردادهایی که قصد دارند آیندهی صنایعی همچون حسابداری و امور مالی و حقوق را دگرگون کنند. اتریوم (Ethereum) را میتوان دلیل اصلی افزایش محبوبیت و شهرت قراردادهای هوشمند دانست؛ یعنی کدهای برنامهنویسی خودش را در پلتفرمی مثل ترون، استیم، اتریوم، ایاس و… اجرا میکند. ما دها پلتفرم برای بستر بلاکچین و برای کدهای برنامهنویسی داریم.
برای اینکه در ذهنها بیشتر قرار بگیرد، با مثالی ساده آن را توضیح میدهیم. قرار است فیلمی ساخته شود و در فضای بیرونی سکانس و پلان حساس از فیلم کلید بخورد. کارگردان و تهیهکننده قراردادی بین خودشان دربارهی وضعیت آبوهوا و بارندگی منعقد میکنند. قرار است من و شما کسبوکاری شروع کنیم و باهم شریک شویم یا قرار است من ملکی را از شما اجاره یا خرید کنم. برمیگردیم به مثال خودمان. برای بیشتر روشنشدن همانطورکه گفتیم، فردا برای فیلمبرداری سکانس مدنظر کارگردان و تهیهکننده قراردادی بین خود منعقد میکنند. کارگردان بهعنوان یک طرف قرارداد مساعدبودن هوا و تهیهکننده بهعنوان طرف دیگر بارندگی هوا را پیشبینی میکند. این قرارداد در بستری سنتی منعقد و ثبت میشود. در اینجا، عامل بیرونی دیگری هم وجود دارد که آن عامل سازمان هواشناسی است و قرار است بهعنوان منبعی معتبر وضعیت این قرارداد را مشخص کند. پس در اینجا موضوع و شرح قرارداد میشود بررسی وضعیت آبوهوا و سازمان هواشناسی بهعنوان اوراکل این قرارداد ایفای نقش میکند.
میتوان این مدل را با طراحی قراردادهای هوشمند حل کرد؛ یعنی قراردادهایی وجود داشته باشند که بتوانند نقش داور انسانی را ایفا کنند و وظیفهشان تأیید عملکرد سایر قراردادها باشد. بنابراین، برای قراردادهای هوشمند ابتدا به موضوع قرارداد و در مرحلهی بعد نیاز داریم شرایط قرارداد را مشخص کنیم و در مرحلهی آخر، آن قرارداد را در پلتفرمی اجرایی و براساس اوراکل یا شرایط بیرونی مشخص کنیم که آیا بیزینس ما برنده میشود یا نمیشود یا چه مسیری را دارد طی میکند.
نکتهی بسیار مهمی که در قراردادهای هوشمند نباید فراموش شود و باید حتما برای پیادهسازی قرارداد هوشمند در نظر گرفته شود، این است که نیاز بازار و مردم را باید شناسایی و سناریو خودمان را حتما مشخص کنیم و در آخر آن را با کمک یک نفر یا تیم برنامهنویس بلاکچین در بستر پلتفرم اجرایی کنیم.
دنیای آینده و قراردادهای هوشمند
از دیدگاه من، قراردادهای هوشمند عیب کوچکی دارند و آن این است که وضعیت و جایگاه قانونی در دولتها و کشورها برای آن وجود ندارد. البته باید در نظر داشته باشیم قراردادهای هوشمند همزمان با گسترش استفاده از رمزارزها و بلاکچین رشد بیشتری تجربه میکنند و در آینده این مشکل هم برطرف خواهد شد.
اخیرا با تأکید رئیسجمهور در یکصدوسیوهفتمین جلسهی ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، وزارتخانههای نیرو، ارتباطات و فناوری اطلاعات و بانک مرکزی موظف شدند موضوع استخراج ارز دیجیتال را پیگیری و برنامهریزیهای لازم را در این زمینه انجام دهند. این خبر بسیار خوشحالکنندهای است و همانطورکه میدانیم، همهی اینها باید روی بستر بلاکچین و با تدوین قراردادهای هوشمند انجام شود و اگر این اتفاق بیفتد، شاهد شکوفایی استعدادهای جوانانی هستیم که در این حوزهی در ایران فعالیت میکنند و تا این لحظه بهدلیل قوانین دستوپاگیر این فرصت به آنها داده نشده بود و بیشتر کسبوکارها در سطح جامعه بیشتر توسعه یابد.
درحالحاضر، ممکن است قراردادهای هوشمند مفهومی نسبتا پیچیده و ناشناخته بهنظر برسند؛ چراکه درمقایسهبا قراردادهای سنتی ملموس نیستند و اجرا و حتی تغییر مفاد آن در حیطهی دانستنیهای بسیاری از انسانها نمیگنجد؛ اما فقط به آن زمان کافی بدهید تا خیلی زود ببینید حتی وارد کسبوکار خود شما هم میشود.
سخن پایانی
در آخر آنچه باید یادمان باشد و به آن توجه بیشتری کنیم، این است که قراردادهای هوشمند میتواند در هر نوع خدماتی قرار بگیرد؛ هم میتواند در مسیر پیشرفت و توسعهی اقتصادی باشد و هم بهعنوان ابزاری در دست افراد سودجو؛ چراکه این افراد از این تکنولوژی میتوانند در کسبوکارهای کلاهبرداری و خلاف استفادههای مختلفی برای تأمین منافع نامشروع خود کنند. متأسفانه امروزه شاهد این هستیم شرکتهای هرمی که قبلا بهصورت سنتی فعالیت میکردند، توانستهاند با استفاده از قراردادهای هوشمند بر بستر بلاکچین از دیگران سوءاستفاده کنند. همانطورکه بارها گفتیم، بلاکچین آمده تا کارها را برای ما آسانتر کند و کسبوکارمان را بیشتر رونق دهد؛ ولی حتما مراقب این قسمت داستان و سوءاستفادهی سودجویان نیز باید بود.
بمنظور اطلاع از دیگر خبرها به صفحه اخبار فناوری مراجعه کنید.
سلام!! نام من سارا است
من عاشق غذا خوردن ، مسافرت و خوردن برخی دیگر هستم! من با مرد رویاهای من ازدواج کرده ام و دختر بچه ای زیبا دارم که لبخندهایش می تواند روز همه را درخشان کند!