تنهایی چگونه بر مغز و بدن تأثیر می‌گذارد؟

مردم حتی قبل از دنیاگیری کرونا هم تنها بودند. قبل از شیوع کرونا، افراد بدون اضطراب به یکدیگر نزدیک می‌شدند؛ اما حالا محققان دریافته‌اند، آمریکایی‌ها تنهاتر از هر زمانی هستند. طبق پژوهش مرکز بهداشتی سیگنا در سال ۲۰۱۸، تقریبا ۵۴ درصد از ۲۰ هزار آمریکایی شرکت‌کننده در این پژوهش احساس تنهایی می‌‌کردند. در بازه‌ای بیش از یک سال، این آمار به ۶۱ درصد رسید. بزرگسالان نسل Z با طیف سنی ۱۸ تا ۲۲ سال را می‌توان تنها‌ترین نسل در نظر گرفت که از نسل بومرها، نسل X و نسل میلنیال، سبقت گرفته‌اند. (نسل Z به متولدین اواسط دهه‌ی ۹۰ تا دهه‌ی ۲۰۱۰ میلادی گفته می‌شود. نسل بومر یا نسل انفجار به متولدین حد فاصل ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۴، نسل X به متولدین اوایل دهه‌ی ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ و نسل میلنیال یا هزاره به متولدین دهه‌ی ۱۹۸۰ تا اوایل ۲۰۰۰ اطلاق می‌شود).

به گفته‌ی دوگ نمک، سرپرست پزشکی سیگنا، تنهایی می‌تواند معادلات دنیاگیری را برهم بزند. طبق بسیاری از پژوهش‌ها، تنها ماندن تا مدت مشخصی برای سلامت ذهنی و فیزیکی افراد مضر است. پژوهش سیگنال هم خطرهای سلامتی تنهایی را در کنار سیگار کشیدن و چاقی قرار داده است. پژوهش مؤسسه‌ی لنست در سال ۲۰۱۸، تنهایی را اینگونه توصیف می‌کند:

شرایطی که باعث تحریک‌‌پذیری، افسردگی و خودمحوری افراد شود با افزایش ۲۶ درصدی خطری مرگ زودرس رابطه‌ی مستقیمی دارد.

از طرفی به دلیل شیوع کووید ۱۹، حفظ فاصله‌ها ایمن‌ترین راه سالم ماندن است. گرچه فاصله‌گذاری اجتماعی می‌تواند حس انزوا را افزایش دهید. در نتیجه کووید ۱۹ را می‌توان دلیل جدیدی برای تأثیر تنهایی بر مغز، قلب و سیستم ایمنی دانست.

چرا تنها می‌شویم

تنهایی می‌تواند به معنی جدایی از دوستان و خانواده باشد اما حس تنهایی بسیار عمیق‌تر از نداشتن همراه در روزهای تعطیل یا نرفتن به جشن‌ها و مراسم مختلف است. از دیدگاه تکاملی، عضویت در گروه‌ها و اجتماعات همواره به معنی محافظت از خود، تقسیم کار و افزایش شانس بقا بوده است. از طرفی انسان در دوره‌ای طولانی به تکامل رسیده است و به قبیله‌های خود نیاز دارد. به گفته‌ی جولیان هات لاندستد، استاد روانشناسی و علوم عصبی دانشگاه بیرمنگام:

تنهایی و عدم عضویت در گروه‌ها، حس اضطراب را به دنبال دارد. در این شرایط بدون کمک دیگران و به تنهایی باید با محیط کنار بیاییم به همین دلیل مغزمان در حالت هشدار قرار می‌گیرد و همچنین سیگنال هشدار را به دیگر نقاط بدن ارسال می‌کند.

حالت هشدار منجر به افزایش استرس می‌شود. هورمون‌های استرس از جمله کورتیزول و نورپیفرین می‌توانند بر خواب‌آلودگی، افزایش وزن و اضطراب در دوره‌های طولانی تأثیر بگذارند. به نقل از هالت لاندستد، دنیاگیری کرونا یکی از پراسترس‌ترین شرایطی است که بسیاری از افراد در طول عمر خود تجربه کرده‌اند. زندگی روزمره مختل شده است، بیکاری به شکل چشمگیری افزایش یافته است و بیش از ۶ میلیون نفر در سراسر دنیا به این ویروس آلوده شده‌اند. معمولا افراد در شرایط سخت نیاز به حمایت خانواده و دوستان دارند. به دلیل ماهیت ویروس کرونا، حالا مردم بیش از گذشته تنها شده‌اند و به سختی می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

^{ساختار ژنتیکی افراد تنها، بیشتر مستعد بیماری است}

مطالعه‌ی تنهایی

تقریبا تمام افراد می‌توانند با تنهایی کنار بیایند اما دانشمندان هنوز به دنبال بررسی تأثیر آن بر سلامتی هستند. از طرفی تنهایی احساسی ذهنی است که قابل اندازه‌گیری نیست. حتی دایره‌ی اجتماعی افراد هم تضمینی برای تنها نبودن آن‌ها نیست.

به گفته‌ی هالت لاندستد، در بررسی‌ها معمولا از افراد به صورت مستقیم (معمولا چقدر احساس تنهایی می‌کنید؟) یا غیرمستقیم (آیا احساس می‌کنید دوستی ندارید؟) درباره‌ی احساس تنهایی پرسیده می‌شود.

ناسا سال‌هاست در حال بررسی آثار انزوا و محیط محصور بر فضانوردان است و به نتایجی مشابه با پژوهش‌های دیگر رسیده است: شرایط انزوا می‌تواند منجر به مشکلات رفتاری و شناختی شود. پژوهشگرها هم به دنبال بررسی ابعاد زیستی تنهایی و همچنین تأثیر فیزیکی آن بر بدن در نقاط دیگر هستند.

شاید برای پی بردن به احساس تنهایی نیاز به بررسی مغز افراد باشد. پژوهشگران مرکز بیماری آلزایمر راش در شیکاگو به بررسی ۸۲۳ فرد بزرگ‌سال در بازه‌ای چهار ساله پرداخته است. آن‌ها از پرسشنامه‌ها برای ارزیابی میزان تنهایی، دسته‌بندی بیماری‌های آلزایمر و زوال عقل و همچنین تست تفکر، یادگیری و حافظه‌ی شرکت‌کنندگان استفاده کردند و امتیازهای تنهایی را بین ۱ تا ۵ تنظیم کردند. طبق نتایج، معیار ریسک بیماری آلزایمر به ازای هر نقطه‌ی مقیاس، ۵۱ درصد افزایش می‌یابد.

تنهایی وضعیت بدن را در شرایط هشدار قرار می‌دهد و منجر به افزایش اضطراب می‌شود

همچنین افراد فوتی در طول دوره‌ی بررسی، کالبدشکافی شدند. طبق نتایج، تنهایی عامل تغییرات مغزی مرتبط با بیماری آلزایمر از جمله پلاک‌ها و درهم‌پیچی‌های عصبی یا آسیب به بافت به دلیل نبود جریان خون است. با این‌حال، روبرت اس ویلسون به عنوان یکی از پژوهشگران این بررسی، معتقد است تنهایی می‌تواند افراد را در برابر آثار مخرب عصبی مرتبط با افزایش سن، آسیب‌پذیر کند. به گفته‌ی تورهان کانلی، استاد علوم عصبی در دانشگاه استونی بروک: «تنهایی می‌تواند عاملی برای پیشگویی کاهش قدرت شناختی افراد باشد.»

رابطه‌ی دقیق تنهایی با مشکلات سلامتی هنوز کاملا مشخص نیست. به عقیده‌ی کانلی، اگر شخصی تنها باشد و احساس بدی نسبت به خود داشته باشد، کمتر از خود مراقبت خواهد کرد. برای مثال این دسته افراد، به خوبی غذا نمی‌خورند یا معمولا نوشیدنی زیاد مصرف می‌کنند، نگرانی‌های زیادی دارند یا کم خواب هستند. عادت‌های این چنینی، عوارض بلندمدتی را به دنبال خواهند داشت. کانلی همچنین درباره‌ی مشارکت با دیوید بنت، پژوهشگر دیگری در مرکز بیماری‌ آلزایمر راش صحبت کرد که بررسی ژن افرادی پرداخته است که تنها نیستند.

بنت تقریبا سی سال پیش، پژوهشی طولانی را آغاز کرد. در این پژوهش، شرکت‌کنندگان توافق کردند در ازای چک آپ سالیانه‌ی فیزیکی و روانی، پس از مرگ، مغز خود را در اختیار پژوهشگران قرار دهند. پژوهشگرها به بررسی دو نقطه‌ی مغز مرتبط با شناخت و احساس پرداختند. طبق نتایج، ژن‌های مرتبط با سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی و التهابی در افراد تنها بیشتر ظاهر شدند. به گفته‌ی کانلی:

معمولا شبکه‌ای از روابط بین ژن‌های مختلف وجود دارد که می‌توانند روی یکدیگر تأثیر بگذارند. به همین دلیل تأثیر تنهایی بر بروز بیماری‌ها می‌تواند دلیلی ژنتیکی داشته باشد.

البته یافته‌های فوق به این معنی نیستند که تنهایی منجر به بیماری قلبی می‌شود. بلکه پژوهش‌های بیشتری مثل نقش وراثت در بروز ژن‌ها ضروری هستند. پژوهش‌های اولیه‌ی استیو کول، پژوهشگر UCLA یک احتمال را نشان می‌دهند: انتشار هورمون‌های مشخصی تحت شرایط استرس و تنهایی می‌توانند ژن‌های مشخصی را فعال کنند که مشکلاتی را برای سلامتی به وجود می‌آورند. به گفته‌ی کانلی:

تجربه‌ی ذهنی مغز می‌تواند به فرآیندی زیستی تبدیل شود که هدف ما هم بررسی این فرآیند است.

درک بهتر روابط فوق می‌توانند بر شیوه‌های درمانی بیماران هم تأثیر بگذارند.

آینده و تنهایی

با وجود کاهش شدت قرنطینه و از بین رفتن تدریجی محدودیت فعالیت رستوران‌ها و مکان‌های عمومی، تأثیر فاصله‌گذاری اجتماعی بر جامعه هنوز نامشخص است. به نقل از پژوهشگران هاروارد در ماه آوریل، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی تا سال ۲۰۲۲ ضروری است. اسکات کلی، فضانورد ناسا، ۳۴۰ روز به تنهایی در فضا اقامت داشت و در ماه مارس توصیه‌نامه‌ای را بر اساس تجربیات خود در مجله‌ی نیویورک تایمز منتشر کرد. کلی، خواندن مجلات، رعایت برنامه‌ و نظم و همچنین سرگرمی را در اوقات تنهایی توصیه می‌کند. نمک از مؤسسه‌ی سیگنا هم معتقد است، بررسی تنهایی در افراد و گفتگوی صادقانه درباره‌ی تنهایی با افرادی که با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند، ضروری است. به گفته‌ی او:

ما باید با دوستان خود تماس بگیریم و روابط خود را حفظ کنیم و از طرفی مکالمه‌های معناداری داشته باشیم. لازم است همیشه در پرسیدن حس طرف مقابل احساس راحتی کنیم.