به گزارش سرویس تازه های دنیای فناوری مجله تک تایمز ،
با انتشار خبر موفقیت یکی از واکسن‌های آزمایشی کووید ۱۹ در کارآزمایی‌های بالینی مرحله‌ی آخر، امید برای به پایان رسیدن دنیاگیری افزایش یافته است. اما حتی با بهترین شانس، ماه‌ها طول می‌کشد تا واکسنی بتواند وضعیت را در کشورهایی که اول از همه واکسن را دریافت می‌کنند، تغییر دهد، چه رسد به کشورهایی که واکسن دیرتر به آن‌ها خواهد رسید. در همین حین، دنیاگیری همچنان می‌تازد.
در تلاش برای کاهش سرعت انتشار عفونت، بسیاری از کشورها درحال به کار گرفتن آزمایش‌هایی هستند که در ازای کمی کاهش دقت، نتایج را خیلی سریع‌تر از آزمایش‌های مبتنی‌بر واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) که در آغاز دنیاگیری متداول بود، تحویل می‌دهند. آزمایش‌های سریع‌تر موجب می‌شود تا نسبت‌به قبل تعداد بیشتری از افراد عفونی را شناسایی کرده و پیش از آن که بتوانند بیماری را به دیگران منتقل کنند، آن‌ها را قرنطینه کنیم. از این آزمایش‌ها به‌طور گسترده‌تری برای غربالگری افراد عفونی در محیط‌های مختلف از فرودگاه‌ها گرفته تا خانه‌های سالمندان استفاده می‌شود. آزمایش‌های مذکور گاهی اوقات در اروپا برای غربالگری کل محله‌ها، شهر و حتی کشورهای کوچکی مانند اسلواکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما آیا آن‌ها روند دنیاگیری را تغییر می‌دهند؟
کوچک‌تر، سریع‌تر ، ارزان‌تر
آزمایش‌های PCR در نمونه‌های بینی و گلو به‌دنبال توالی ژنتیکی ویروس می‌گردد. این نمونه‌ها باید در آزمایشگاه پردازش شوند و به دستگاه‌هایی نیاز دارند که آماده شدن نتیجه‌ی آن‌ها چندین ساعت طول می‌کشد. آن‌ها بسیار دقیق هستند. اما تأخیر در مشخص شدن نتیجه می‌تواند از سرعت سیستم‌های آزمایش و ردیابی بکاهد.
درمقابل، آزمایش‌های سریع برای تشخیص پروتئین‌های خاصی طراحی می‌شوند که ویروس SARS-CoV-2 هنگام تکثیر در جریان عفونت آزاد می‌کند. این پروتئین‌ها با عنوان آنتی‌ژن شناخته می‌شوند و موجب می‌شوند سیستم ایمنی پروتئین‌های دیگری به‌نام آنتی‌بادی بسازد تا ویروس را از کار بیندازند.
آزمایش‌های آنتی‌ژن نیاز به پشتیبانی آزمایشگاهی ندارند و نتیجه را طی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه نشان می‌دهند. ابتدا نمونه (مثلا از بینی یا گلو) گرفته می‌شود و سپس سواب حاوی نمونه درون شیشه‌ی کوچکی فرو برده می‌شود که حاوی محلولی است که آنتی‌ژن موردنظر را استخراج می‌کند. سپس چند قطره از مخلوط به نوار آزمایش آغشته به آنتی‌بادی‌هایی که آنتی‌ژن را تشخیص می‌دهند، زده می‌شود. نوار آزمایش نتیجه را همچون یک تست بارداری نشان می‌دهد.
سرعت ساخت این آزمایش‌ها چشم‌گیر است. براساس کاتالوگ تهیه‌شده به‌وسیله‌ی بنیاد FIND در سوئیس، هم‌اکنون بیش از ۷۰ آزمایش در بخش‌های مختلف جهان در بازار وجود دارد. تاکنون فقط دو مورد از آن‌ها تأیید مشروط (استفاده‌ی اضطراری) سازمان جهانی بهداشت و هفت مورد نیز تأیید سازمان غذا و دارو را دریافت کرده‌اند.
آزمایش‌های آنتی‌ژن اولیه خیلی خوب نبودند اما بسیاری از آزمایش‌های جدید بسیار دقیق هستند. اگر آزمایش PCR منفی باشد، آزمایش آنتی‌ژن جدید روی همان فرد در بیش از ۹۷ درصد از مواقع با نتیجه‌ی PCR هم‌خوانی خواهد داشت. این مقدار «ویژگی» نامیده می‌شود. اگرچه وقتی ویروس واقعا وجود داشته باشد، داستان پیچیده‌تر می‌شود. اگر نتیجه‌ی آزمایش PCR کووید ۱۹ در فردی مثبت شود و اگر آزمایش آنتی‌ژن طی یک هفته یا کمی بیشتر از زمان شروع علائم انجام شود، بهترین آزمایش‌های آنتی‌ژن در بیش از ۹۰ درصد از موارد با نتیجه‌ی PCR هم‌خوانی خواهند داشت. این مقدار «حساسیت» خوانده می‌شود. اما اگر آزمایش آنتی‌ژن در آغاز یا پایان عفونت انجام شود، یعنی زمانی‌که مقدار ویروس موجود در بینی و گلو به میزان قابل‌توجهی کمتر است، میزان تطابق کاهش پیدا می‌کند. این بدان معنا است که تشخیص مبتنی‌بر آزمایش‌های آنتی‌ژن در آن دوره‌ها قابل اعتماد نیست.
خوشبختانه از دیدگاه بهداشت عمومی چنین موضوعی ممکن است مهم نباشد. رابطه‌ی میان بار ویروسی و مسری بودن به‌طور کامل درک نشده است اما تفکر فعلی آن است که بار ویروسی بالاتر موجب مسری‌تر عفونت می‌شود. ازآن‌جایی که احتمال مثبت بودن آزمایش آنتی‌ژن در افراد دارای بار ویروسی بالاتر و نیز خواستن از آن‌ها برای جداسازی خودشان، بیشتر است، ارزش آزمایش‌های جدید ازنظر شکستن زنجیره‌ی انتقال نباید چندان کاهش پیدا کند.
ازنظر تئوری همه‌ی این‌ها عالی به‌نظر می‌رسد. اما واقعیت آشفته‌تر از این است. اگر احتمال آلوده بودن افرادی که آزمایش می‌شوند، از اول خیلی کم باشد، حتی یک آزمایش بسیار دقیق نسبت‌به تعداد مثبت‌های کاذبی که نشان می‌دهد، مثبت‌های حقیقی کمتری حاصل خواهد کرد (نمودار زیر را ببینید).
این وضعیت در مناطقی که کانون شیوع کووید ۱۹ نیستند ولی آزمایش‌ها گسترده‌ای در آن‌ها انجام می‌شود، مسئله‌ساز می‌شود. به‌عنوان مثال، دفتر آمار ملی بریتانیا تخمین می‌زند که در ۲۸ اکتبر ، ۰/۸۲ درصد از افراد در خانوارهای شخصی در لندن آلوده بودند. اگر در آن روز همه‌ی افراد تحت آزمایشی با حداقل دقت قابل قبول برای آزمایش‌های سریع (۸۰ درصد حساسیت و ۹۷ درصد ویژگی) قرار می‌گرفتند، تعداد افراد دارای نتایج مثبت کاذب ۳۵۳ برابر تعداد افراد دارای نتایج مثبت حقیقی می‌شد.
به‌همین دلیل است که تصمیم‌گیری درمورد اعتماد به نتیجه‌ی آزمایش سریع ناقص (یا اینکه آیا استفاده از آن ارزشی دارد یا نه) بستگی به این موضوع دارد که چه کسی مورد آزمایش قرار می‌گیرد و چرا. نتیجه‌ی مثبت برای کسی که علائمی دارد یا در تماس نزدیک با فرد آلوده است یا اینکه در منطقه‌ای زندگی می‌کند که نرخ کووید ۱۹ در آن بالا است، قابل اعتمادتر است. اما آزمایش افراد وقتی که دلیل واضحی نداریم که فکر کنیم آن‌ها عفونی هستند، احتمالا بیهوده است. در این مورد، نتیجه‌ی مثبت مشکوک خواهد بود.
آزمایش در خانه
پزشکان معمولا هنگام آزمایش برای مواردی نظیر سرطان، عفونت‌های مقاربتی و غیره چنین تصمیماتی می‌گیرند. دستورالعمل‌هایی که آن‌ها در این رابطه به کار می‌برند، حاصل سال‌ها پژوهش و تمرین است. اما درمورد کووید ۱۹ همه‌چیز جدید و به‌سرعت درحال تغییر است.
برای برخورد با این مسئله، برخی از سازندگان آزمایش‌ها محصولات خود را همراه‌با بسته‌بندی‌های دیجیتالی ارائه می‌کنند مانند برنامه‌هایی که در آن‌ها الگوریتم‌های تصمیم‌گیری وجود دارد که از آخرین داده‌های مرتبط با مواردی مانند روند شیوع محلی کووید ۱۹ و میزان اهمیت عوامل خطر شخصی مختلف برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کند. برخی از این برنامه‌ها بارکد دارای محدودیت زمانی را برای افرادی که آزمایش آن‌ها منفی شده است، صادر می‌کنند که اگر جایی به تأیید آزمایش منفی نیاز داشته باشند، از آن استفاده کنند.
در ادامه بخوانید:
درحال‌حاضر، فقط متخصصان پزشکی مجوز استفاده از آزمایش‌های سریع را دارند. استانداردهای لازم برای آزمایش‌هایی که می‌تواند در خانه انجام شود، بالا است. آن‌ها باید تا ۹۹ درصد دقیق باشند و بتوانند در کارآزمایی‌هایی بزرگ نشان دهند که مردم به‌درستی از آن‌ها استفاده خواهند کرد.
اگر نوع ترشحی که آزمایش می‌شود، بزاق باشد، نسبت‌به موادی که در عمق گلو یا بینی قرار دارند، آسان‌تر خواهد بود. نتیجه‌ی استفاده از بزاق در برخی از آزمایش‌های PCR قابل اطمینان بوده است اما هنوز کسی آزمایش آنتی‌ژن خوبی برای استفاده از آن ایجاد نکرده است. اگرچه با سرعت کنونی پیشرفت، این شرایط ممکن است به‌زودی تغییر کند. بروس ترومبرگ از مؤسسه ملی سلامت فکر می‌کند آزمایش سریع بدون نسخه‌ای بتواند طی تابستان آینده در آمریکا دردسترس قرار گیرد. بنابراین، آزمایش‌های آنتی‌ژن سریع احتمالا به بخش مهمی از استراتژی‌های آزمایش کووید کشورها تبدیل خواهند شد. به‌ویژه، آن‌ها برای آزمایش در خانه، در جراحی‌های پزشکان و در مناطق دورافتاده که به آزمایشگاه‌های PCR دسترسی ندارند، استفاده خواهند شد. آن‌ها مخصوصا برای آزمایش گسترده در مکان‌های مستعد به شیوع مانند زندان‌ها و خوابگاه‌ها دانشجویی مفید خواهند بود.
همان‌طور که آزمایش‌های سریع بیشتری ساخته می‌شوند و تقاضا برای آن‌ها افزایش می‌یابد، رقابت و تولید در مقیاس وسیع موجب ارزان‌تر شدن آن‌ها می‌شود. آزمایش‌های آنتی‌ژن بدون نیاز به دستگاه اکنون با هزینه‌ای در حد ۵ دلار دردسترس هستند اما قیمت‌ها ممکن است به یک دلار که هزینه‌ی آزمایش سریع برای مالاریا است، نزدیک شود. آزمایش‌هایی که به دستگاه‌های کوچکی نیاز دارند، هر کدام ۱۰ تا ۲۰ دلار هزینه دارند و خود دستگاه نیز چند صد دلار قیمت دارد. یک آزمایش PCR اکنون حدود ۵۰ دلار هزینه دارد اما آزمایش خودکار نمونه‌هایی که به‌صورت انبوه و طبق برنامه‌ی مشخصی می‌آیند، مانند نمونه‌های دانشگاه‌ها یا محل کار، ارزان‌تر خواهد بود.
اگرچه با اینکه آزمایش‌های آنتی‌ژن ارزان هستند، برخی مردم نگرانند که کشورهای ثروتمند بازار را به انحصار خود درآورند و مناطق فقیرتر با کمبود مواجه شوند. برای جلوگیری از این امر، بنیاد بیل و ملیندا گیتس که بنیاد خیریه‌ی بزرگی است، با سازمان جهانی بهداشت همکاری کرده است تا ۱۲۰ میلیون آزمایش سریع را سفارش دهد که طی ۶ ماه آینده به دست ۱۳۳ کشور درحال توسعه برسد.
در سراسر جهان، چندین سازنده‌ی آزمایش‌های سریع کووید ۱۹ گفته‌اند که ظرفیت ساخت ده‌ها یا صدها میلیون آزمایش در سال را دارند. این مسئله باتوجه‌به اینکه هر سال ۴۰۰ میلیون کیت تست مالاریا ساخته می‌شود، ممکن به‌نظر می‌رسد. اما گسترش آن در اندازه‌ی میلیاردها آزمایش، قلمرو ناشناخته‌ای است. اگرچه خطوط تولید جدیدی می‌توان ساخت و خطوط تولید فعلی را به‌صورت شبانه‌روزی به کار انداخت، ساختن این آزمایش‌ها به کارگران ماهری نیاز دارد که درزمینه‌ی آن کمبود وجود دارد.
اینکه آیا آزمایش‌های سریع مسیر دنیاگیری را تغییر می‌دهند و تا زمان دسترسی گسترده به واکسن نیاز به خانه‌نشینی را برطرف می‌کنند، به این موضوع بستگی دارد که آیا آزمایش‌های دردسترس به‌طور گسترده استفاده می‌شوند. درنهایت، چنین واکسنی تقاضا برای آزمایش‌ها را به‌طرز چشمگیری کاهش خواهد داد. اما درحال‌حاضر، جهان به آن‌ها نیاز دارد.
بمنظور اطلاع از دیگر خبرها به صفحه اخبار فناوری مراجعه کنید.
