به گزارش سرویس تازه های دنیای فناوری مجله تک تایمز
رسانه تک تایمز – در ماه های اخیر شاهد کاهش و یا ثبات قیمت ارز در بازار آزاد بودیم؛ با این حال قیمت خودرو تغییرات چندانی را تجربه نکرده و همچنان گران است.
بازار خودروی ایران یکی از عجیب ترین بازارها در جهان محسوب می شود چرا که نمی توان با هیچ منطقی آن را پیش بینی کرد. برای مثال در اکثر کشورهای دنیا وقتی تولید یک محصول متوقف می شود و همچنین قطعات آن در بازار وجود ندارد، تقاضا برای آن کاهش پیدا می کند و به دنبال آن، چنین محصولی ارزان می شود. در بازار ایران این رویه کاملا برعکس است. برای مثال با خروج رنو از کشورمان، قیمت محصولات این شرکت فرانسوی با افزایش شدیدی روبه‌رو شد. البته تا حدودی می توان به مشتری حق داد چرا که بازار خودروی ایران انحصاری بوده و محصولات کاملا بی کیفیتی در آن به تولید می رسد.
با شروع دور تازه تحریم ها، قیمت دلار در بازار آزاد افزایش پیدا کرد و به دنبال آن، گرانی شدیدی تمام محصولات را در بر گرفت. در این میان، خودرو نیز دچار افزایش قیمت کاذبی شد. چندین ماه پیش قیمت دلار در بازار آزاد تا مرز 20 هزار تومان پیش رفت و قیمت خودروهای داخلی و وارداتی نیز نسبت به آن واکنش نشان دادند و قیمت خودروهای وارداتی تا بیش از 3 برابر افزایش پیدا کرد. قیمت دلار به مرور زمان کاهش پیدا کرد و هم اکنون قیمتی زیر 12 هزار تومان دارد. با وجود کاهش قیمت ارز، قیمت خودروهای وارداتی کاهش چندانی پیدا نکردند.
در رابطه با عدم کاهش قیمت خودروهای وارداتی، سناریوهای مختلفی وجود دارد که در زیر به بررسی آن ها می پردازیم:
سناریو اول: واردات خودرو ممنوع است و بسیاری از خودروها در کمرگ در حال خاک خوردن هستند. عدم ترخیص خودرو به معنای تزریق قطره چکانی آن در بازار است. زمانی که تقاضا از عرضه پیشی بگیرد، شاهد افزایش قیمت خواهیم بود. در این میان، دلالان با تقاضای کاذب، باعث افزایش قیمت خودرو شده اند، به این امید که در آینده بتوانند آن ها را با قیمت بالاتری به فروش برسانند.
سناریو دوم: مافیای خودرو! مافیای خودرو در رابطه با اتومبیل های داخلی و وارداتی فعالیت گسترده ای دارند. شاید در نگاه اول مافیا خودرو با دلالان حاضر در بازار یکی محسوب شوند؛ با این حال حوزه فعالیت این دو گروه تا حدودی با یکدیگر متفاوت است. دلالان خودرو را از واردکننده خریداری کرده و احتکار می کنند، اما واردکننده خودرو همان مافیا محسوب می شود. در حالت کلی، رانت، ارز دولتی، افراد ثروتمند و قدرتمند باعث جلوگیری از کاهش قیمت خودروهای وارداتی می شوند.
در حال حاضر می توان گفت قیمت خودروهای وارداتی با توجه به قیمت دلار، متناسب است؛ با این حال یک سوال مهم در ذهن نقش می بندد: چرا خودروهای وارداتی با دلار 20 هزار تومانی ارزان تر از دلار 12 هزار تومانی بودند؟
در حالی که موضوع واردات خودرو از اهمیت بالایی برخوردار است، اکثر افراد قادر به خرید خودروهای تولید داخل هستند. در حالی که شرکت های شبه دولتی سایپا و ایران خودرو بیش از 4 دهه است که مشغول به تولید خودرو هستند، ولی همچنان وابستگی شدیدی به کشورهای دیگر دارند. با شروع دور تازه تحریم ها، قیمت خودروهای داخلی افزایش شدیدی پیدا کرد، خودروهای که بعضا با نام ملی به فروش می رسند!
در دهه های اخیر شاهد معرفی و عرضه چندین خودروی ملی در بازار بودیم که استارت آن با سمند خورده شد. سمند به عنوان اولین خودروی ملی ایران معرفی شد در حالی که شاید تنها 10 تا 20 درصد آن کار مهندسان ایرانی باشد. بر اساس اطلاعاتی که در گذشته منتشر شده بود، مهندسان ایرانی تنها سیستم تعلیق این خودرو را طراحی کرده اند تا مناسب جاده های بی کیفیت ایران باشد. موتور این خودرو تولید پژو بوده و پلتفرم آن نیز همان پژو 405 است که تا حدودی تغییر کرده و بازطراحی شده است. طراحی کابین آن نیز برعهده یک شرکت چکی بوده است.
پس از سمند چندین خودروی ملی پا به عرصه نهادند که می توان به مینیاتور اشاره کرد که در زمان عرضه به بازار، نام تیبا برای آن انتحاب شد. این خودرو نیز همان پراید است و کیفیت و طراحی زشت خود را از پدرش به ارث برده است. همانطور که مشاهده می کنید، خودروی ملی یک دروغ بزرگ است که در دهه های گذشته به مردم گفته شده است. شاید جالب باشد بدانید که ایران خودرو برای طراحی سمند، 500 میلیارد تومان هزینه کرده است که البته با قیمت دلار کنونی، این رقم 10 تا 11 برابر می شود. با این مقدار هزینه می توان چندین پلتفرم جدید طراحی کرد؛ با این حال فساد در صنعت خودروی ایران مانع از انجام چنین کاری می شود.
با وجود اینکه پراید، پژو 206 و پژو 405 به همراه زیرمجموعه های آن ها مانند سمند، تیبا و ساینا در دهه های اخیر با یک پلتفرم، با یک موتور و بسیاری از قطعات مشترک به تولید رسیده اند، چرا تحریم صنعت خودرو می تواند تولید آن ها را فلج کند؟ در حالی که بسیاری از افراد در داخل کشور در صنعت قطعه سازی مشغول به فعالیت هستند و بسیاری از فلزات در داخل کشور وجود داشته و تولید می شود، چرا باید دولت مجوز واردات قطعات از کشور چین را صادر کند؟ پاسخ این سوال غیر از سود بالا برای هر دو طرف، دولت و مافیا خودرو است؟
بیایید صنعت خودروی ایران را با کشوری مانند کره جنوبی مقایسه کنیم، کشوری که دیرتر از ایران وارد این صنعت پرسود شد. در حال حاضر کره جنوبی دارای شرکت های خودروسازی زیادی است که از معروف ترین آن ها می توان به هیوندای و کیا اشاره کرد. این دو شرکت دارای قدمت مشابه با ایران خودرو و سایپا هستند (البته کیا قدیمی تر است)، با این وجود آیا این 4 شرکت در بازار جهانی جایگاه یکسانی دارند؟!
در حالی که شرکت های کره ای در بسیاری از بازارهای جهانی حضور دارند، صنعت خودروی ایران هنوز بعد از 4 دهه حتی قادر به تولید پراید نیست! البته مدیران ایران خودرو و سایپا افتخارات زیادی در کارنامه خود دارند که برای مثال می توان به افزایش چند برابری تولید پراید اشاره کرد، خودرویی که بنابر وعده ای جدید و شاید پوشالی، سال آینده تولیدش متوقف می شود (شماره گذاری پراید از سال آینده متوقف می شود).
کشوری که دارای منابع غنی از انواع فلزات است، جوانان جویای کار بسیاری دارد و بسیاری از این جوانان تحصیلکرده هستند، چرا باید در صنعتی مانند خودرو وابسته به کشورهای دیگر باشد؟ فساد، رانت و سودهای کلان، مافیای خودرو، عدم نظارت مسئولین و در نهایت، ارزش نداشتن جان مردم دلایل این موضوع است. سایپا و ایران خودرو شرکت هایی هستند که فساد تمام آن ها را در بر گرفته است. شاید جالب باشد بدانید که مدیر عامل یکی از بزرگترین شرکت های ایران تا 6 ماه ممنوع الخروج است، فردی که کمتر از یک سال پیش به عنوان مدیر عامل سایپا انتخاب شد (مدیر عامل سایپا تغییر کرد؛ سلیمانی جایگزین سروش شد).
متاسفانه این موضوع در تمام صنایع ایران صادق است چرا که با تغییر قیمت دلار، حتی قیمت رب گوجه فرنگی نیز افزایش پیدا کرد! به نظر می رسد انحصار در آینده نزدیک دیگر بازارها را نیز شامل شود که برای مثال می توان به گوشی های داخلی اشاره کرد. شاید دولت برای جلوگیری از خروج ارز (در حقیقت سود بی پایان)، تصمیم بگیرد گوشی های GLX را مانند پراید جایگزین محصولات مطرح بازار کند تا شاهد رانت جدیدی در این بخش از بازار نیز باشیم.
بمنظور اطلاع از دیگر خبرها به صفحه اخبار تکنولوژی مراجعه کنید.
